Hüküm

Zeit: İnsan geçmişin hükmünü yitireceğini umuyor. Sizce bu, mümkün mü?

Herta Müller: Geçmiş kimsenin yakasını bırakmaz, hangi şartlarda yaşanmış olursa olsun. Herkesin korkuları vardır, ilişkiler yıkılıp dağıldığında ya da bir hastalık ortaya çıktığında herkes korku duyar. Böyle durumlar değiştirir insanı, kalıcıdırlar çünkü. Sizi yıpratan ekstrem şeyler söz konusu olduğunda da aynıdır; ölüm korkusu illa ki yakanıza yapışır çünkü sizi ezip yok etmek isteyen bir oluşum peşinize düşmüş ve sizi takibe almıştır, on beş yıl boyunca mesela. Tuhaf biçimde alışırsınız ama, her şey yine dehşetli bir normallik kazanır. Korkuyu eninde sonunda dizginlersiniz ve onu dönüştürmeye bakarsınız. Zamanla olur bu, her şeyin aslında farklı olduğunu bilseniz de böyle olur. İnsan böylelikle kendinden yana olmayı, kendinin yanında durmayı öğrenir, bunca yıl içinde benim de  öğrenmek zorunda kaldığım üzere. (...) 

Son derece pratik bir biçimde şizofrenim ben.

Zeit: Sinirlenizin sağlam olduğu söylenebilir mi?

Herta Müller: Sinirlerim sağlam değil. Hissizleşmiş haldeler.