Düş

Tüm gördüğümüz ve göründüğümüz

Düş içinde düş müdür sadece?

Chuang Tzu, düşünde bir kelebek olduğunu görür. Uyanıp aynada yüzüne baktığında, düşünde bir kelebek olduğunu gören bir adam mı yoksa düşünde bir adam olduğunu gören bir kelebek midir, bilemez. Gündüz ile geceyi birbirinden ayıran, ışıktır sadece. Düşler ve gerçeklerin nasıl ayrıldıkları, bilinmez. Bir öykü kahramanının sorusu yankılanır zihnin bir yerlerinde: Rüyada olmadığını kanıtlayabilir misin?*
Evet, teoriler vardır, çok da iyidir, çok da güzeldir; birileri düşlerin biliçaltında bastırılmış dürtülerden kaynaklandığını iddia eder, bir başkası bir peygamberin doğumunun bir düş ile müjdelendiğini söyler, biri düşleri simgelere indirger. Hypnos eski Yunan'ın uyku tanrısıdır, Oneiros onun oğlu rüyadır. Morpheus, sadece bir film karakteri değil; Hypnos ile Gece'nin oğlu, rüyaların tanrısıdır. Gün tükenip gece çöktüğünde, gözler dünyaya kapanıp bir başka aleme daldığında geriye kalan, sınırsızlığı içinde düşlerdir ya, yeni bir günün başlangıcında, onlar da ışıkla silinip süpürülürler. Kala kala, geriye bir kitapta altı çizili satırlar kalır belki: "Bir yolculuktur yaşamımız, Kışın ve gecenin içinde, Kendimize bir geçit ararız, Tümüyle ışıltısız gökyüzünde."** Uyku, uyku değil midir yegane yasal ve etkin kaçış, hayat dediklerinden?

O zaman başa dönmek zaruri: "Konfüçyüs de sen de birer rüyasınız ve sizin birer rüya olduğunuzu söyleyen ben de bizzat bir rüyayım. Bu, bir paradoks." Chuang Tzu, II.***

(Görsel, Rene Magritte'e ait, Rüyaların Anahtarı. Açılış alıntısı: Edgar Allan Poe. *Bu An'ı Daha Önce Yaşamıştım, Murat Gülsoy. **İsviçre Muhafız Alayı Şarkısı, Louis Ferdinand Celine'in Gecenin Sonuna Yolculuk romanından epigraf. *** Ursula K. Le Guin, Rüyanın Öte Yakası'nda yer alan epigraf. Yarın rüyadan devam...)