12 Aralık 2011 Pazartesi

Şamata!


Hepimizin içinde "vahşi" bir şey var mı gerçekten? Dave Eggers, Maurice Sendak'ın kült çocuk kitabı "Where The Wild Things Are"dan yola çıkarak romanlaştırdığı Vahşi Şeyler'de bu iddiada bulunuyor. Sendak'ın kitabı 2008 itibariyle tüm dünyada 18 milyon adet satmış; yayımlandığı 1963 yılında bu yana kuşaklar boyunca çocukların sahiplendiği bir metin olmuş. Metin dediysek, 9 cümlelik bir metin bu, yine Sendak'a ait olan ve başlı başına bir efsane olan çizimler anlatıyı destekliyor. Kitap, ilk yayımlandığı senelerde çoğu kütüphane tarafından çocukların ruh sağlığını bozabileceği endişesiyle yasaklanmış; Sendak, kitabı geri çeviren birkaç yayıncının Where The Wild Things Are'ı fazla radikal bulduklarını da belirtiyor. 9 cümleden oluşan bir çocuk kitabı, yetişkinleri nasıl böylesi bir dehşete düşürür? Belki de yetişkin perspektifini bir kenara bırakıp dünyaya bir çocuğun en doğal güdüleriyle, hem de isyankar ve söz dinlemek istemeyen bir çocuğun en doğal güdüleriyle baktığı için. Sendak'ın metni, çıktığı "yolculuktan" dönen Max'in yemeğini masada bulması ile sonlanır ve Sendak kitabı "And it was still hot," cümlesiyle kapatır - meğer sıcak anlamındaki "hot" kelimesi bile, yayıncıları endişelere gark etmiş ve bir çocuk kitabında bu kelimenin geçmesinin uygunsuz ve kışkırtıcı olduğu, "hot" yerine daha ılıman olan "warm" kelimesinin kullanılmasının doğru olacağı söylenmiş. Sendak, bütün bunlara kulak asmamış elbette ve iyi de etmiş, böylelikle gelmiş geçmiş en önemli çocuk kitaplarından biri doğmuş. Kitaba kolonyalist okumalar da yapılabileceğini belirterek Sendak'ın ortaya koyduğu şeyin bir çocuğun sıkıntı, korku, öfke ve kıskançlık gibi duygularla nasıl baş ettiği olduğunu iddia eden uzmanlar var; ama çocukluğunuzu biraz olsun anımsıyorsanız eğer, bu uzmanların kendi çocukluklarından epey uzaklaşmış olmaları gerektiğini düşünmeden edemiyorsunuz... Kurallar, açıklamalar ve yol işaretleriyle dolu bir dünyada söz dinlememenin verdiği haz, hayallerin arasına kayabilmenin ve onlara hükmetmenin güzelliği, uzman titrine sahip bu kişilerin kolaylıkla göz ardı edebildiği bir şey olsa gerek.

Yukarıda Eggers'ın Vahşi Şeyler kapaklarından birini görüyorsunuz, bu defa tüylerden ve gözlerden yoksun. Bu arada çocukluğunuzdan aklınızda kalan feci icraatları halen buraya bekliyoruz!
Sendak'ın canavarlarının dediği gibi bitirelim yazıyı yeni bir haftaya girerken: "Şamata başlasın!"


1 yorum:

  1. Film muhteşemdi, müzikler de öyle... Kitabı sabırsızlıkla bekliyorum, tüylü olsa daha da güzel olur :))

    Bu arada, Dave Eggers keşke Edward Gorey klasiği The Gashlycumb Tinies'e de bir el atsa:

    http://www.brainpickings.org/index.php/2011/01/19/edward-gorey-the-gashlycrumb-tinies/

    YanıtlaSil