Özet

Senenin son haftasına da girmiş bulunmaktayız sevgili okuyucu... Yıl boyu ağır arızalardan mustarip olmak suretiyle yazamadığım zamanlar haricinde -asayiş berkemal neyse ki- her gün güncellenen Sirenin Sesi'ni takip ettiğiniz için sizlere teşekkür ederim öncelikle. Bu yıl çok çalıştık, önümüzdeki yıl dahası için çalışacağız. Sene sonlarında özet geçmek, bu yıl ne oldu ne bitti değerlendirmek adettendir; biz de kendi değerlendirmemizi yapalım. Yerli yazarlardan, bu sene ülkemizde gündem yaratan kitaplardan bahsetmeyeceğim bu yazıda; mevzumuz, çağdaş edebiyatta dünya genelinde ne oldu ne bitti, ağırlıklı olarak ABD ekseninden genele bir bakış... Bu sene bu çerçevede Haruki Murakami'nin 1Q84'ü, David Foster Wallace'ın ölümü ardından yayımlanan The Pale King, Stephen King'in 11/22/63'ü, Umberto Eco'nun Prag Mezarlığı ve Jeffrey Eugenides'in The Marriage Plot'u çağdaş edebiyatın öne çıkan ve ses getiren romanları oldu. Yenilerden burada sıkça bahsettiğimiz Téa Obreht, Karen Russell, Teju Cole, Stephen Kelman, Erin Morgenstern ve Chad Harbach heyecan yaratan çıkışlar yaptılar. Basılı kitap öldü mü, cenazesi kalkıyor mu vs. tartışıladursun, e-kitap satışları dünya bazında arttı ancak basılı kitaplar, bundan fazla etkilenmiş görünmedi. Her ne kadar Ikea kitaplık üretmeyi bıraktı, artık kitaplarımızı çöpe atıp hayatlarımıza e-reader'lar ile devam edebiliriz temalı haberlere ülkemiz basınında sıkça rastlamış olsak da, e-kitap henüz Türkiye'de beklenen patlamayı gerçekleştirmiş değil. Wikipedia'nın Unesco kaynaklı verilerine göre, basılan yıllık kitap adedi istatistiklerinde Türkiye dünya genelinde 14.cü sırada. (Bilgiler, haliyle henüz 2011'i kapsamıyor; ama son senelere dair kabaca bir değerlendirme olarak ilginçler.) Bunlara karşın burada bahsettiğimiz Şifre Ağacı gibi 'kitap içinde kitap' kurgulu metinler, elektronik ortama aktarılamazlıkları üzerinden değer kazandı. Sıra dışı basılı kitaplar demişken; son filmi Gelecek halihazırda sinemalarda gösterimde olan Miranda July, It Chooses You adlı kitabıyla sokağa uzandı ve ilanlarla bir şeyler satan insanları bulup hikayelerini yazdı; ardından bu eşyaları metinleri ile birlikte satışa çıkarttı ve tüm bu macerayı detaylandıran bir kitap yayınladı - sonuçta It Chooses You, hakkında en çok konuşulan 'iş'lerden biri oldu. Wall Street'i İşgal Et kapsamında pek çok insan sokaklara döküldü; gezgin kütüphaneler eylemleri destekledi; Julian Assange'nin Onaylanmamış Otobiyografisi üzerinden yazar ve yayıncı hayli enterasan bir kavgaya tutuştular ve savaşın galibi yayıncı Canongate oldu; internet kitapçısı Amazon giderek güçlendi ve yayıncılığa soyundu; ABD'de önemli zincirlerden Border's iflas ederken bir zamanlar ortadan kaybolacakları öngörülen küçük kitapçılardan kendi nişlerini yaratanlar dimdik ayakta kaldılar. Beyazperde, edebiyat ile yakın temasını sürdürdü ve pek çok edebiyat eseri sinemaya uyarlandı; Ejderha Dövmeli Kız, Aşırı Gürültülü ve İnanılmaz Yakın, Kevin Hakkında Konuşmalıyız, Bir Gün, Yardımcı, Sherlock, bunlardan bazıları. Yılın son günlerinde, henüz bitmemiş olmasına rağmen Peter Jackson'ın merakla beklenen Hobbit'inin trailer'ı yayınlandı ve Orta Dünya, yine coşku yarattı.

Nihayetinde sevgili okur, birileri yazdı, birileri hazırladı, birileri yayımladı. Sizler, kitap okudunuz. Dünya benzeri bir gezegen keşfedildi. Bizler, yaşamayı sürdürdük. Halinizin hoş, 2011 özetlerinizin olumlu olması dileklerimizle... Yarın özetten devam.
(Görsel, Aaron Siskind.)