Ayaktayım!

"IKEA kitaplık üretimini durdurdu," "Kitaplar tarihe karışıyor!" "Birileri de bir zamanlar parşömenden asla vazgeçmeyeceklerini söylemişti!" nidaları eşliğinde, elektronik kitapların 'gelişini' karşılayan, sevinçli bir kitle mevcut; sizin de dikkatinizi çekmiştir. Niyetim kağıda methiyeler düzmek değil, yanlış anlaşılmasın; bilakis, yeni okuma deneyimlerini heyecanla karşılayanlardanım. Ama zevzekliğe de fazla sabır gösteremiyorum sevgili okur; IKEA'nın kurumsal tercihleri üzerinden matbu kitapların geleceği konulu fal açacak değilim. Her neyse, matbu kitap elektronik metinlere karşı temalı tartışmalar, bir süre daha devam edecek gibi görünüyor, demek ki bunları görmezden gelmek çok da olası değil. Geçen hafta ABD'de hemen her konuda yaşam tarzı tercihlerinin öncülerinden sayılan Oprah kişisi -ki TV programına ve dolayısıyla büyük tartışmalara yol açan kitap kulübüne (Oprah, Franzen'a karşı) son verdiğini duyurmuştuk biz de- yeni ve web ortamlı bir Kitap Kulübü ile dönüşünün 'muhteşem' olduğunu açıklamış. Hatta açıklamakla kalmamış, 'Kitaplara inanmaya devam ediyorum!' gibisinden bir şey de söylemiş. (Bu boktan bir komedi dizisi olsaydı, gülme efekti burada devreye girerdi sanırım; ancak değil ve ben o işlerden pek anlamam.) Her neyse, kitaplara inanmaya devam eden Oprah, iştahla takip ettiğimiz Koltukname'de yer alan geçen haftaki yazılardan birinde belirtildiği üzere, yeni kitap kulübü için Cheryl Strayed'in Wild adlı kitabını seçmiş. Şimdi buraya kadar her şey normal; Oprah bunu hep yapar, kitap seçer, elektrik süpürgesi önerir, sıklıkla acayip tipleri kutsayarak yeni ahkam mertebelerine oturtur (Dr. Phil diye birini duydunuz mu mesela? Duymadıysanız aman diyelim, duymayın.) vs vs. Burada durum biraz farklı yalnız, Oprah'nın 'yeni' kitap kulübü, online bir kulüp ve Oprah'nın seçtikleri, Oprah vasıtasıyla e-kitap olarak satışa çıkıyor. Yani Cheryl Strayed'in Wild adlı kitabının elektronik metnini diyelim Amazon'dan alabileceğiniz gibi, Oprah tarafından 'zenginleştirilmiş' metni de yine Amazon'dan temin edip Oprah'nın dipnotları, beğendiği pasajlar vs. gibi şeylere göz gezdirerek de okuyabiliyorsunuz. Cheryl Strayed'in kitabı Mart ayında piyasaya çıktığından bu yana 50,000'in üzerinde bir satış rakamı yakalamış; Oprah desteğiyle çok daha geniş kitlelere uzanması bekleniyor elbette. Strayed, beğenerek takip ettiğimiz Rumpus'ın Dear Sugar adlı köşesinin de yazarı ayrıca - Sugar mahlasıyla kendisine mektup yazan okurlara tavsiyeler veriyor; eğitimli, entelektüel ve neredeyse bir çeşit teşhircilik duygusuyla ortaya sermekten zevk duyduğu kişisel hayatında türlü acı ve eziyet çekmiş, enteresan diyebileceğimiz bir şahıs. Sanıyorum, nurtopu gibi bir yayıncımız (Oprah tabii, ya kim olacaktı) ve onunla birlikte hem gözyaşı döken ve döktüren hem de ironi denizinin engin sularında yüzebilen yeni bir kanaat önderimiz (Cheryl Strayed) oldu sevgili okur; gerçi biz uzaklardayız, ucu bize henüz dokunmaz. (Bana dokunmayan yılan bin yaşasın diye diye...) Her neyse, parantezler çoğaldıkça aktarıma sekte vurmuş oluyorum, farkındayım, artık kusuruma bakmayın. Bir Guardian yazısıydı sanıyorum, Barnes and Noble'ın Nook adlı e-kitap okuma cihazının otomatik formatlamada oluşan bir bug yüzünden Tolstoy'un Savaş ve Barış'ında (İngilizce edisyon) geçen bütün 'kindle' (tutuşmak, alev almak vs. anlamında) sözcüklerinin yerlerinin 'Nook' kelimesiyle yer değiştirmiş olduğundan bahsediyordu - ironi demişken, fazlası söz konusu ve otomatik işleyen bir cihazdan çıkması, daha da mı cazip ne? Neyse, Strayed, Wild adlı kitabında başına gelen birtakım kişisel felaketlerin ardından uzun, upuzun bir yol yürüyen bir kadının 'gerçek' hikayesini anlatıyor. Yıkılmadım ayaktayım sloganı, sadece burada değil, her yerde popülerliğini sürdürüyor.

Ayakta kalın!

(Görselde Marilyn Monroe, kitap okuyor. Monroe'nun kitap okurken çekilmiş çokça fotoğrafı mevcut. Şöyle de bir hikaye anlatılır: Bir basın toplantısında Monroe, Karamazof Kardeşleri sinemaya uyarlamak istediğinden bahseder. Sarışın ve aptal bilinen aktrisi yerme arzusuyla bir gazeteci, Monroe'ya Dostoyevski'nin adının nasıl yazıldığını bilip bilmediğini sorar. (Gazetecinin tavrı tanıdık mı geldi? Öyle olduğundandır.) Ilımlı Monroe, soruya gazetecinin kitabı okuyup okumadığını sorarak ve okumasını tavsiye ederek karşılık verir ve Gruşenka karakterini oynamak istediğini belirterek konuyu kapatır. Monroe hakkında yazılmış pek çok ilginç metin mevcut ancak blog yazarınızın kişisel favorisi, Truman Capote'nin Bukalemunlar İçin Müzik adlı kitabında yer alan Güzel Bir Çocuk - okuyunuz, okutunuz. Parantezler aşkına!)