8 Aralık 2010 Çarşamba

Dünya yok


Amerikan edebiyatının en genç ve parlak yazarlarından Joshua Ferris'in 2010 tarihli romanı Bilinmeyen, çıktı. Bilinmeyen, işine derinlemesine bağlı bir avukat olan Tim Farnsworth üzerinden sancılı bir insanlık durumunu, belirsizliklerin göbeğindeyken yaşamını kontrol etmeye çabalayan bir adamın dramını ortaya koyuyor. Bilinmeyen, çok katmanlı bir roman; kısmen bir cinayet romanı, kısmen kendi başına bir macera, bazı yönlerden bakılırsa toplumsal eleştiri, kimi açılardan ise felsefik yaklaşımlarla şekilleniyor. Ferris'in öyküdeki tüm sapmaları, okuru tam romanı kategorize edecekken ters köşeye yatırma dürtüsünden kaynaklanıyor. Bilinmeyen'in ana karakteri Tim Farnsworth, kontrol edemediği bir yürüyüp gitme hali ile, dolayısıyla bedenine hükmedemediğini hissettiği bir rahatsızlıkla boğuşuyor; ancak roman tıpkı anlık bir dürtüyle çok tanınmadık bir coğrafyada yapılacak yürüyüş gibi çeşit çeşit sürprizler ve beklenmedik engebelerle dolu... Ötesi sayfaların arasında gizli kalsın ve daha fazlasını açık etmeyelim. Yalnız bu yürüyüşlerin pek sevimli olmadıklarını, bilakis gayet vahşice gerçekleştiklerini söylemek gerekli.

En son ne zaman bir yerden bir yere gitmek için değil de sadece yürüme amaçlı yola çıktığınızı anımsıyor musunuz? Thomas De Quincey, Immanuel Kant'ın Son Günleri adlı makalesinde ünlü filozofun yürüyüşlerini betimliyor; Kant'a göre yürüyüş düzenli ve tek başına yapılmalı - bilhassa burundan nefes almaya çabalanmalı. Yürümek var, yürümek var elbette; sağlık için yürümekle tükenişin pençesinde yürümek zorunda olmak farklı şeyler, her ne kadar işlevsel olarak hadise bir, ayaklar mekanik olsa da...

Yazımız Jack Kerouac'ın 1958 yılında Hunter College'da gerçekleşen "Beat Kuşağı Var mı?" adlı sempozyumda söyledikleriyle sonlansın: "Bu gece dünya var mı diye sorabilirdik. Devam edip 5,10, 20 dakika boyunca bunun hakkında konuşabilirim - çünkü dünya yok, çünkü bazen yürüdüğümde yere bakıyorum ve altını görebiliyorum. Dünya yok. Ve sizler de bunu anlayacaksınız."

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder