ZİHNİN EROTİK İHTİYAÇLARA BİÇTİĞİ DEĞER,TATMİN KOLAYCA ERİŞİLEBİLİR OLUR OLMAZ AZALIR.
LİBİDOYU TEPE NOKTASINA ÇIKARMAK İÇİN BAZI ENGELLER GEREKİR.
TARİHİN HER DÖNEMİNDE, DOĞAL BARİYERLER NE ZAMAN YETERSİZ KALSA, ERKEKLER TÖREL MANİLER OLUŞTURMUŞTUR.
(Pamuk Prenses, Donald Barthelme.)
Uzun zamandır üzerinde çalıştığımız bir kitap, Irvine Welsh'in yeraltı klasiği Trainspotting matbaaya girdi sonunda. İngiltere'de ilk basımının 15 yıl ardından Avi Pardo'nun yeni çevirisiyle Türkçeye aktarılan Trainspotting sarsıcı, kafası güzel, hazmı zor bir roman. Gündelik hayatın rutin akışından, dokuz-beş yaşamlardan bunalanlara özellikle tavsiye ederiz. Trainspotting, önümüzdeki cuma gününden itibaren tüm kitapçılarda.
Hayat sıkıcı ve anlamsız. Büyük umutlarla başlıyoruz, sonra çuvallıyoruz. Hepimiz bir gün büyük sorulara cevap bulamadan öleceğimizi keşfederiz. Hayatımızın gerçeğini farklı biçimlerde yorumlayacak dolambaçlı düşünceler geliştiririz, bedenimizle büyük şeylere, gerçek şeylere dair kayda değer bir bilgiye uzanmaksızın. Aslında, kısa ve hayal kırıklıklarıyla dolu bir hayat yaşar, sonra da ölürüz. Kendimizi her şeyin tamamen anlamdan yoksun olmadığına inandırmak için hayatlarımızı bokla doldururuz; kariyerle, ilişkiyle falan...
BİZİ SEÇ. HAYATI SEÇ… ÇAMAŞIR MAKİNESİ SEÇ, ARABA SEÇ, BİR KANEPEYE OTURUP AĞZINA BERBAT ŞEYLER TIKIŞTIRARAK BEYİN UYUŞTURUCU VE RUH ÇÖKERTİCİ APTAL TELEVİZYON PROGRAMLARI SEYRETMEYİ SEÇ. BİR HUZUR EVİNDE ÜZERİNE SIÇIP İŞEYEREK ÇÜRÜMEYİ, BENCİL VE KAFAYI YEMİŞ ÇOCUKLARIN İÇİN BİR UTANÇ KAYNAĞI OLMAYI SEÇ. HAYATI SEÇ.
İyi de, ben hayatı seçmemeyi seçiyorum.
Ayıplı tefeci Yankel D, o akşam bebeği evine götürdü. Geldik, dedi, işte ön basamak. İşte burası. Bu, senin kapın. Ve işte bu tuttuğum da senin kapının tutamağı. Ve işte, eve geldiğimizde ayakkabıları buraya koyarız. İşte, ceketlerimizi buraya asarız. Bebekle anlayabilirmiş gibi, asla yüksek ses veya tekli heceler ve saçma sapan sözcükler kullanmadan konuştu. Seni beslediğim bu şey, süttür. Süt, bir gün tanışacağın sütçü Mordehay’dan gelir. O da sütü inekten alır. İnek, düşündüğünde çok tuhaf ve asap bozucu bir şeydir, o yüzden inek üstüne fazla düşünme… Yüzünü okşayan bu şey, benim elimdir. Bazı insanlar sağ elini, bazıları sol elini kullanır. Sen hangisisin henüz bilmiyoruz çünkü orada öylece oturup işleri bana bırakıyorsun… Buna öpücük denir. Dudaklar yapıştırılıp bir şeyin üstüne, bazen bir yanağa, bazen başka dudaklara, bazen başka şeylere bastırıldığında olan budur. Öpülen, duruma göre değişir… Bu, benim kalbimdir. Sen ona sol elinle dokunuyorsun; bunun nedeni solak olman değil ki öyle çıkabilirsin, sol elini tutup kalbime bastırmamdır. Şimdi duyduğun benim kalp atışlarımdır.
Beni hayatta tutan budur.
(Her Şey Aydınlandı; Jonathan Safran Foer. Çeviren: Algan Sezgintüredi.)
Yeni bir haftanın başlangıcı, kapkahverengi ve ıslak bir Mart havası... Irvine Welsh klasiği Trainspotting'i yeni Avi Pardo çevirisiyle özel bir baskı için hazırlıyoruz son birkaç aydır, bugünlerde gerisayım başladı. Trainspotting, yeni baskı ve çevirisiyle çok yakında raflarda olacak.
Bizler masalarımızın başında çalışmayı sürdürürken, geçtiğimiz günlerde ülkemizde Görünmeyen adlı romanı Can tarafından yayınlanan Paul Auster'a bırakalım sözü.
Soru: Günümüz edebiyatında hangi isimleri takip ediyorsunuz?
Auster: Pek çok yazar var-muhtemelen sayabileceğimden çok. Don DeLillo, Peter Carey, Russell Banks, Philip Roth, E.L. Doctorow, Charles Baxter, J.M. Coetzee, David Grossman, Orhan Pamuk, Salman Rushdie, Michael Ondaatje, Siri Hustvedt... Şimdi aklıma bunlar geliyor ama soruyu yarın sorsanız başkalarını sayabilirdim. Pek çok insanın inanmak istediğinin aksine, roman gayet iyi durumda bugünlerde; tıpkı eskiden olduğu kadar etkin ve sağlıklı. Tükenmeyecek bir şey roman; pesimistler ne derse desin.
Soru: Nasıl bu kadar emin olabiliyorsunuz?
Auster: Çünkü roman iki yabancının tümden mahremiyet içerisinde bir araya geldiği tek yerdir. Yazar ve okur kitabı hep beraber oluşturur. Hiçbir sanat dalında bunu bulamazsınız. Hiçbir sanat dalı insan hayatının esasındaki içedönüklüğü bu şekilde yansıtamaz.
(Paris Review Söyleşileri 4.)
İçeride kırmızı duvar kağıdı ve Viktorya tarzı dekor hakimdi. Etrafta soluk yüzlü ve telaşlı kızlar, siyah çerçeveli gözlükleri ve küt saçlarıyla dolanarak tahrik edici bir şekilde Penguin klasiklerinin sayfalarını karıştırıyorlardı. Üst kattaki bir odadan, sarışın biri yüzünde koca bir tebessümle bana göz kırparak “Wallace Stevens, değil mi?” dedi. Ama pazarladıkları sadece entelektüel deneyimden ibaret değildi—aynı zamanda duygusallık da vardı işin içinde. Duyduğuma göre elli papele ‘yakınlaşmadan bağ kurmak’ mümkündü. Yüzlüğe ise, Bartok plaklarını dinletip sizinle akşam yemeği yiyorlar ve anksiyete krizlerini izlemenize izin veriyorlardı. Yüz elliye, ikizlerle FM radyosu dinleyebilirdiniz. Üç yüz papelin karşılığı ise şunlardı: Zayıf, esmer bir Yahudi kız Modern Sanatlar Müzesi’nin önünde sizinle karşılaşmış gibi yapacak, tezini okumanıza izin verecek, sizi Elaine ve Freud’un kadına yaklaşımları hakkında çığlık çığlığa yapılacak bir münakaşaya çekecek ve tercih edeceğiniz yöntemle numaradan bir intihar gerçekleştirecek—al sana kusursuz bir gece. Bazı adamlar için tabii. Güzel iş. Harika şehir şu New York. (Woody Allen; Tüysüz. Çeviren: Garo Kargıcı.)
Woody Allen'ın kültleşmiş klasiği Tüysüz, Tanrı oyununu içeren orijinal baskısıyla ilk kez Türkçede; özellikle Tanrı'yı kaçırmayın diyoruz.
Demek ki o, sadece kendine baktığını düşünmüyordu. Ben de sadece kendime baktığımı düşünmüyordum. Bu ancak, algıdaki çarpıtmalar hesaba katılmadığında böyle gözükürdü. Aynalarla ilgili bütün bu şeyleri bilmiyor muydum zaten? Sanki tam o sırada bu bilgiye sahip değildim de adeta baştan öğrenmiştim. Aynaların işleyişinin ya da bize ne gösterdiklerini gerçekten kavrayamamamızın -aynaların nasıl göründüğümüzü anlamanın başlıca yolu olduğu hesaba katılırsa- üzerine kafa yormaya değer. Şu şairane şarlatan Lacan ne demişti?
Sadece aynalarda gördüğümüz için kendimizi ancak "kurgusal boyutta" biliyoruz gibilerinden bir şey miydi?
(Atmosferik Rahatsızlıklar; Rivka Galchen. Çeviren: Hira Doğrul)
"Lütfen söyler misin bana, burada ne yana gidebilirim?"
"Bu, gitmek istediğin yere bağlı," dedi Kedi.
"Neresi olursa olsun, önemi yok," dedi Alice.
"O zaman ne yana gitsen olur," dedi Kedi.
Alice, sözünü açıklamak amacıyla, "Yeter ki bir yere varayım," diye ekledi.
"Tabii varırsın," dedi Kedi, "yürümekten yılmazsan, bir yere varırsın elbet."
Alice, bu doğruya karşı çıkılamayacağını sezdi, başka bir soru denedi:
"Buralarda nasıl insanlar oturuyor?"
Kedi sağ patisiyle bir yuvarlak çizerek, "Şurada," dedi, "bir Şapkacı oturur, şurada da," öbür patisini salladı, "bir Mart Tavşanı. Hangisine istersen git; ikisi de delidir."
"Ben deliler arasında ne yapayım?" dedi Alice.
"Başka çaren yok ki," dedi Kedi, "hepimiz deliyiz burada..."
(Alice Harikalar Ülkesinde - Lewis Carroll. Çeviren: Tomris Uyar. Can Yayınları, 1992.)
Klasiklerin çizgi romanlara, romanların hızla filmlere dönüştüğü, ilgi gören filmlerin ardından hikayenin arka planını geliştiren romanlarının yazıldığı bir dünyada -evet, James Cameron Avatar'ın romanı için hazırlıkları başlatmış- artık anlatılanın formatının özle bir sayılmadığı söylenebilir. Dante'nin Inferno'su bilgisayar oyununa dönüşür, Mary Shelley'nin Frankenstein'ı canavar bir çizgi roman olarak karşımıza çıkarken; teknolojinin nimetlerinin bireyin hayalgücünü emekli ettiği ve oyun dışı bıraktığı söylenebilir.
