Günlük!

Önümüzdeki sezonun kitaplarını hazırlayarak geçirdiğimiz şu günlerde bu alana pek uğramıyor gibi görünsem de, buranın da çehresini değiştirecek birtakım yeniliklerle meşgulüm, ilkin onu bildireyim... Son günlerde kendi sessizliğim içinde çok okudum, çok yazdım ve çok çalıştım fakat elime öyle bir kitap geçti ki, burada paylaşmadan duramadım. Bu aralar beni en çok şaşırtan, Ari Folman'ın uyarladığı, David Polonsky'nin resimlediği Anne Frank'in Günlüğü grafik romanı oldu - Folman, bugünlerde, son derece yenilikçi görünen bir Anne Frank'in Günlüğü animasyonunun yapımıyla meşgul; benim elime geçen kitap, gerek çizimleri gerek de adaptasyona dair yaklaşımıyla çığır açan bir yerde duruyor; buradan yola çıkarak Folman'ın animasyonunun, Oscar'a aday olan Beşir'le Vals gibi ses getireceğini varsayıyorum. Grafik romanın güzel yanı, esas metnin uyarlanış biçimindeki incelik; çizimlerin ve içerik düzenlemesinin özgünlüğüne değinmiyorum dahi... Bu bir yaz kitabı tavsiyesi değil fakat bir kitap tavsiyesi, rastlarsanız yaz kış, zaten konusunu biliyorum demeden okuyun ve bir uyarlamanın ne denli yenilikçi, ne denli aslına sadık ve ne kadar derinlikli olabileceğini görün. On beş yaşında, Bergen-Belsen toplama kampında tifodan ölen/öldürülen Anne Frank'in doksanıncı yaş günü 12 Haziran'mış; yetmiş dile çevrilen günlüğü, halen, İkinci Dünya Savaşı sırasında Avrupa'da yaşama dair en önemli ve en çok okunan belgelerden biri.

Anne Frank ve Adolf Hitler, aynı yılda (1945) öldükleri için Kavgam ve Anne Frank'in Günlüğü'nün teliften muaf kalarak serbest kullanıma açılmaları eşzamanlı olarak tartışıldı; Anne Frank'in Günlüğü, savaştan sağ çıkan Otto Frank tarafından yayına hazırlandığı ve Otto Frank de yazar sayıldığı için bu metin kamusal alanda değil; Kavgam için durum farklı öte yandan... Belki bir teselli, hep on beş yaşında kalacak bu çocuğun metninin Hitler'in yazdığı kitaptan daha fazla okunması olabilir.

David Polonsky'nin bir başka işi içi bkz. Domuzu Kırmak, Etgar Keret. 

Günlük nedir, nasıl yazılmalıdır gibi sorulara kafa yoruyorsanız eğer, buraya da bir bakın: Annem Sen Misin, Alison Bechdel. Bechdel'den bahsetmişken, pek faydalı Bechdel testi için de bir bağlantı bırakalım, erkeklerin çekip erkeklerin oynadığı filmler, diziler, tartışma programları vs'den bıkıp usansalar da esas meseleye hâlâ parmak basamayan birileri kalmışsa diye.